Manga-ka và nhà văn Hajime Isayama, người đã thổi một làn gió mới vào năm 2013 với bộ anime hấp dẫn Attack on Titan (Shingeki no Kyoijin), đã cho biết ông sẽ không đưa ra định nghĩa rõ ràng về giới tính của một trong nhân vật của mình.

Cuộc tranh luận xung quanh vấn đề này đã làm sáng tỏ công việc phức tạp của việc chuyển ngữ truyện tranh Nhật Bản sang khán giả Mỹ – cùng với sự thật đáng ngạc nhiên về đại từ chỉ giới tính ở Nhật Bản.

Gặp gỡ Zoë Hange.

Hange là một lãnh đạo đội của Đội Dò Xét, một nhóm lính liều mạng chiến đấu chống lại kẻ thù kỳ quái và khổng lồ của series, tên là titan, do đó bộ manga được gọi tắt là “SnK” sau tiêu đề tiếng Nhật của nó.

Suốt cả series, các fan đã đặt câu hỏi liệu Hange có phải là một nhân vật không nhị phân hay không. Mặc dù nhân vật có tên riêng là tên người con gái, họ thường được gọi đơn giản là “Hange” (thường được viết là “Hanji”). Giới tính thực sự không phải là một phần trong danh tính của nhân vật.

Như Tumblr user novyymir đã giải thích: “Hanji không xuất hiện trong bất kỳ tình huống giới tính nhị phân nào và không được nhắc tới bằng những đại từ chỉ giới tính nhị phân trong bất kỳ nguồn thông tin chính thức nào.”

Năm 2011, một fan hỏi Isayama trong một buổi hỏi đáp trên blog của ông về giới tính của Hange. Bản dịch câu trả lời của ông, do papermoon2 đăng trên Tumblr, rất đơn giản:

Q: Tôi có một câu hỏi, giới tính của Hanji là gì? (Tôi nghĩ Hanji là một người phụ nữ, nhưng đôi khi tôi nghĩ Hanji trông có vẻ “nam tính”.)

A: Sau khi nhận được câu hỏi này, tôi nghĩ rằng tốt hơn là tôi không nói gì hơn nữa.

Nhiều fan, bao gồm papermoon2, tin rằng Isayama đang nói đùa với việc một nhân vật nữ được miêu tả là “nam tính”. Tại sao? Bởi vì đại từ chỉ giới tính không phổ biến ở Nhật Bản.

Bởi vì tên và tôn kính được đặt nặng công đặt xưng hô, người ta thường không sử dụng đại từ chỉ người thứ ba như “anh ấy” hoặc “cô ấy”. Thay vào đó, giới tính là một kiến tạo giả định lớn. Và khi manga được xuất phát nước ngoài, những người dịch thường phải thêm đại từ chỉ giới tính vào để phục vụ khán giả nói tiếng Anh.

Hange không phải là nhân vật duy nhất trong SnK có giới tính không được chỉ định, nhưng không giống như hầu hết những nhân vật khác trong dàn diễn viên lớn của SnK, Hange thực sự không có bối cảnh giới tính – ngoại trừ một cảnh đùa được vẽ bên ngoài nguyên tác manga, trong đó họ trông như một “cô tiểu thư trong cảnh nguy hiểm”:

Hange không phải là nhân vật duy nhất đang gây tranh cãi về giới tính. Một nhân vật khác, Nanaba, được thảo luận rõ ràng là nam trong manga, nhưng lại được lồng tiếng bởi một người phụ nữ và được xem là nữ trong anime. Hange cũng được ghi nhận là nữ trong anime:

Ảnh: peoplemademethings/Tumblr

Điều này đã thuyết phục nhiều fan rằng câu hỏi đã được đóng cửa. Nhưng không đủ để thuyết phục mọi người, và vấn đề về giới tính của Hange vẫn là một cuộc tranh luận kéo dài trong cộng đồng fan, với nhiều fan tranh luận rằng ít nhất Hange không có giới tính nhị phân, nam hoặc nữ.

Ngày hôm qua, nhà xuất bản Attack on Titan, Kodansha, đã xác nhận trên Tumblr của chi nhánh Kodansha Comics tại Mỹ rằng việc không xác định giới tính cho Hange luôn là một quyết định cố ý của Isayama. Ở phản ứng với câu hỏi từ một fan “Bạn đã xác nhận với ông rằng Hange là một người phụ nữ chưa?”, chủ sở hữu Tumblr này, một tổ hợp tự nhận là viên chức biên tập/sản xuất/quảng cáo, đã trả lời:

“Isayama đã xác nhận rằng… chúng tôi không được phép xác nhận giới tính của Hange. Ông đã yêu cầu chúng tôi không sử dụng đại từ chỉ giới tính và ít nhất sử dụng cả “anh ấy” và “cô ấy” với tần suất như nhau.”

Người phát ngôn tiết lộ rằng Kodansha Mỹ đang in lại một tập trước của series để thay thế các đại từ chỉ giới tính nữ bằng ngôn ngữ không nhất quán với giới tính. Sau đó, họ đã giải thích rõ hơn: khi bị thách thức về việc “gỉa twist” lời của Isayama, họ đã làm rõ rằng giới tính của Hange không thể thay đổi:

“Những gì tôi nói chính là những gì chúng tôi đã được thông báo. Isayama-sensei đã yêu cầu chúng tôi không sử dụng đại từ chỉ giới tính để ám chỉ Hange. Khi ông nói cho chúng tôi điều này, chúng tôi đã quay lại tập 5 và loại bỏ một số đại từ chỉ giới tính mà chúng tôi đã sử dụng để in lại. Đó là tất cả.”

Cuối cùng, họ đã nói thêm rằng họ cảm thấy lựa chọn của Isayama phản chiếu sự tôn trọng với cốt truyện cũng như với văn hóa fan:

“Ấn tượng của tôi là ông cho rằng việc xác định giới tính của Hange không quan trọng với câu chuyện ông đang kể, và vì vậy ông muốn để độc giả tự do tự tìm hiểu.”

Cho đến nay, phản ứng từ cộng đồng fan đã rất tích cực, với một số fan tự hỏi liệu họ có nên quay lại và cập nhật lại câu chuyện của họ để phù hợp với cam kết của Kodansha về việc không xác định giới tính cho nhân vật. Các fan khác đã khuyến khích rằng việc để nhân vật mở cho nhiều ý kiến khác nhau có nghĩa là những fan xem Hange là người phụ nữ cũng không sai. Và fan thuộc giới tính thứ ba và không nhị phân đã rất vui mừng. Đọc giả Ohnogangsters cảm ơn Kodansha vì sự nhạy bén của họ:

“Là một người không nhị phân chưa bao giờ thấy một nhân vật hoặc nhân vật phổ biến trong phương tiện truyền thông mà không có giới tính là nam hoặc nữ trong cả cuộc đời của họ, sự tận tâm của bạn trong việc liên lạc với Isayama và sử dụng đúng đại từ cho Hanji/Hange nghĩa là RẤT nhiều với tôi! Cảm ơn bạn!!!”

Mặc dù tin tức này đã khiến một số fan tức giận, rõ ràng Isayam đã đưa ra quyết định một cách nghiêm túc. Điều đó khiến Attack on Titan không chỉ là một trong những bộ manga thú vị nhất trong vài năm qua, mà còn là một cuộc tấn công không thể chối cãi vào vai trò giới tính.

Hình: isayamahajime/Livedoor